สร้างทักษะชีวิตหรือทักษะ EF ให้ลูกวัยเรียน ด้วย 5 วิธีง่ายๆ ที่บ้าน!

พ่อแม่หลายคนอาจรู้สึกกังวลเมื่อลูกเข้าสู่วัยเรียน เพราะเป็นช่วงที่ต้องปรับตัวกับระบบโรงเรียน ลูกมีการบ้านมากขึ้น และเริ่มเผชิญกับการแข่งขันด้านวิชาการมากขึ้นเรื่อยๆ คำถามที่มักเกิดขึ้นคือ “ถ้าลูกไม่เรียนพิเศษ จะตามเพื่อนทันไหม?”คำตอบอยู่ที่การฝึก “ทักษะ EF” ซึ่งจะเป็นกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้ลูกวัยเรียนของคุณเติบโตเป็นเด็กที่เก่งรอบด้าน  คิดเป็น ทำเป็น อยู่เป็น เรียนรู้เป็น และพร้อมรับมือกับทุกสถานการณ์ โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งพาการเรียนพิเศษมากเกินไป

บทความนี้พี่แอสต้าจะพาคุณพ่อคุณแม่ไปหาคำตอบพร้อมกันว่าเราจะสามารถช่วยเสริมสร้างทักษะเหล่านี้ให้ลูกวัยเรียนได้อย่างไร โดยไม่ต้องพึ่งพาการเรียนพิเศษมากมายเกินความจำเป็น

ทักษะ EF สำคัญกับวัยเรียนอย่างไร?

วัยเรียน เป็นช่วงที่เด็กต้องเริ่มรับผิดชอบตัวเองมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการบ้าน การสอบ หรือการปรับตัวในสังคมโรงเรียน ซึ่งทั้งหมดนี้ต้องใช้ทักษะ EF แทบทั้งสิ้น เช่น

• การวางแผนงานและการบ้านต้องใช้ ทักษะการวางแผนลำดับขั้น (Planning & Organizing)

• การเรียนในห้องต้องใช้ การควบคุมสมาธิ (Attention Control)

• การทำงานกลุ่มกับเพื่อนต้องใช้ การคิดยืดหยุ่นและการควบคุมอารมณ์ (Cognitive Flexibility & Emotional Control)

ถ้าเด็กมีพื้นฐานทักษะ EF แข็งแรงก็จะพร้อมเรียนรู้ไม่ว่าจะเรียนพิเศษหรือไม่ก็ตาม

ทำไม “ทักษะ EF” ถึงสำคัญไม่แพ้การเรียนพิเศษ?

การเรียนพิเศษ อาจเน้นไปที่การสอนความรู้เฉพาะด้าน ในขณะที่ทักษะ EF เป็นทักษะพื้นฐานที่ช่วยให้ลูกสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตัวเองอย่างมีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะเป็นวิชาคณิตศาสตร์ ภาษาไทย หรือวิทยาศาสตร์ หากลูกมีทักษะ EF ที่ดี พวกเขาจะสามารถทำความเข้าใจบทเรียน จัดการงานที่ได้รับมอบหมาย และแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อนได้ด้วยตัวเอง ทำให้ไม่จำเป็นต้องพึ่งพาติวเตอร์หรือการเรียนพิเศษมากนักในระยะยาว  ทักษะ EF จึงเป็นการลงทุนระยะยาวที่สร้างผลตอบแทนสูงสุดให้กับลูกนั่นเองค่ะ

วิธีฝึกทักษะ EF ให้ลูกวัยเรียนทำได้ง่ายๆ ที่บ้าน

การฝึกทักษะ EF ไม่จำเป็นต้องใช้เงินทองมากมาย เพียงแค่ปรับเปลี่ยนกิจวัตรประจำวันให้เป็นโอกาสในการเรียนรู้ และนี่คือ 5 วิธีฝึกทักษะ EF ที่คุณพ่อคุณแม่สามารถนำไปปรับใช้ได้ทันทีเเละฝึกลูกได้ตั้งแต่ที่บ้าน

• ฝึกให้ลูกจัดการชีวิตประจำวันด้วยตัวเอง

การมีตารางเวลาที่สม่ำเสมอจะช่วยให้ลูกรู้สึกมั่นคงและเรียนรู้การจัดการเวลาได้ดี โดยเริ่มจากเรื่องง่ายๆ เช่น จัดกระเป๋า เตรียมชุดนักเรียน เก็บโต๊ะอาหาร พ่อแม่อาจแนะนำขั้นตอนเป็นข้อๆ แล้วให้ลูกลองทำเองซ้ำๆ สิ่งนี้คือการฝึก “การวางแผน” และ “การควบคุมตนเอง” เเละชวนลูกพูดคุยถึงความรู้สึกในแต่ละวัน เช่น ถามว่าวันนี้มีความสุขอะไรบ้าง หรือมีเรื่องอะไรที่ทำให้ไม่สบายใจ การได้ระบายและทำความเข้าใจอารมณ์จะช่วยเสริมทักษะ EF ด้านการควบคุมอารมณ์ได้ดียิ่งขึ้น

• สร้าง “พื้นที่ฝึกสมาธิ” ในบ้าน

หาโต๊ะมุมสงบให้ลูกทำการบ้าน ปิดเสียงรบกวนรอบตัว ให้เวลาลูกจดจ่อกับสิ่งเดียวในช่วงเวลาหนึ่ง จะช่วยฝึกสมาธิ และการควบคุมแรงกระตุ้นได้ดีมาก

• เล่นเกม-ใช้สื่อการเรียนรู้เสริมทักษะ EF อย่างตั้งใจ

ของเล่นเสริมพัฒนาการ หรือเกมที่เน้นการวางแผน การรอคอย การสังเกต การคิดล่วงหน้า เช่น เกมเรียงลำดับ เกมจับคู่คำศัพท์ ลูกเต๋าคำศัพท์ หรือจิ๊กซอว์ปริศนา  หรือเกมใบ้คำ/ทายคำ ช่วยฝึกการคิดวิเคราะห์ การเชื่อมโยงข้อมูล และความยืดหยุ่นในการสื่อสาร ทั้งหมดนี้สามารถกระตุ้นทักษะ EF ได้โดยไม่รู้ตัว

• มอบหมาย “ภารกิจลับ” สร้างความรับผิดชอบให้ลูก

การให้ลูกมีส่วนร่วมในงานบ้านหรืองานเล็กๆ น้อยๆ ในครอบครัวเป็นการฝึกทักษะ EF ที่ดีเยี่ยม ตัวอย่างเช่น

- การจัดเก็บของเล่น : ให้ลูกเรียนรู้การจัดหมวดหมู่ จัดเก็บเข้าที่ ช่วยฝึกการวางแผนและจัดระบบ

- ช่วยงานบ้าน : ล้างจาน รดน้ำต้นไม้ พับผ้า (ตามวัย) ช่วยเสริมสร้างความรับผิดชอบ การวางแผน และการมุ่งเป้าหมาย

-การเตรียมตัวไปโรงเรียน : ให้ลูกเตรียมอุปกรณ์การเรียน จัดกระเป๋านักเรียนเอง ช่วยฝึกการวางแผน จัดระบบ และริเริ่มลงมือทำ

• เปิดโอกาสให้ลูกลองผิดลองถูก

การที่พ่อแม่คอยชี้นำหรือทำให้ทุกอย่าง อาจเป็นการปิดกั้นโอกาสในการพัฒนาทักษะ EF ลองเปิดโอกาสให้ลูกได้แก้ปัญหาด้วยตัวเอง อย่ารีบเข้าไปแก้ทุกอย่าง ลองถาม “หนูคิดว่าควรทำยังไงดี?” แล้วให้เขาคิดเองก่อน การฝึกคิดแก้ปัญหาจะทำให้สมองพัฒนาและเกิดทักษะ  EF ที่แข็งแรงขึ้นในระยะยาว

การพัฒนาทักษะ EF ไม่ใช่แค่เรื่องของความเก่งทางวิชาการ แต่เป็นการสร้างรากฐานที่มั่นคงให้กับชีวิตของลูกในทุกมิติ ลูกของคุณจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่คิดเป็น ทำเป็น แก้ปัญหาเป็น มีความสุข และสามารถปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงได้อย่างชาญฉลาด โดยไม่จำเป็นต้องแบกรับภาระจากการเรียนพิเศษที่มากเกินไป

ในฐานะแบรนด์ของเล่นเสริมพัฒนาการ เราเชื่อมั่นว่าการเล่นคือการเรียนรู้ที่ดีที่สุด และของเล่นที่ออกแบบมาอย่างเข้าใจพัฒนาการเด็ก สามารถเป็นเครื่องมือสำคัญในการส่งเสริมทักษะ EF ให้ลูกน้อยของคุณได้อย่างมีประสิทธิภาพ มาร่วมสร้างอนาคตที่แข็งแกร่งให้ลูกๆ ของเราไปด้วยกันนะคะ

มากกว่า ‘ของเล่น’ คือเห็นคุณได้เล่นกับลูก

วันนี้คุณเล่นกับลูกแล้วหรือยัง?

-A.smartbrain-